Zgodnie z zapowiedzią daną w poprzednim wpisie, kontynuuję wątek zmian w podstawie programowej. Tym razem zajmę się tym, co się zmieniło w podstawie programowej biologii dla liceum ogólnokształcącego i technikum.
Najpierw o tym co ubyło z podstawy programowej:
Uczeń już nie musi
👉 porównywać przebiegu cytokinezy w komórkach roślinnych i zwierzęcych
👉 ustalać przynależności gatunkowej organizmu stosując klucz do oznaczania
👉 porównywać cykli życiowych grzybów i rozróżniać faz jądrowych
👉 wyjaśniać roli porostów jako organizmów wskaźnikowych
👉 rozróżniać glaukocystofity
👉 rozróżniać tkanki roślinne na wykonanym samodzielnie preparacie (ale na innych preparatach, schematach itp. musi 😀)
👉 planować i przeprowadzać doświadczeń: wykazującego płacz roślin, porównującego zagęszczenie i rozmieszczenie aparatów szparkowych, występowania gutacji, określającego stężenie roztworu glebowego, wykazującego wpływ dwutlenku węgla na intensywność fotosyntezy, wskazującego wpływ etylenu na dojrzewanie roślin, wykazującego różnice fototropizmu korzenia i pędu,wykazującego rolę stożka wzrostu w dominacji wierzchołkowej
👉 przedstawiać znaczenie Ca i Fe dla roślin
👉 przedstawiać adaptacje anatomiczne i fizjologiczne roślin C4 i CAM do przeprowadzania fotosyntezy
👉 wykazywać i porównywać (wystarczy że opisze) na podstawie schematów przemianę pokoleń mchów, paprociowych, nago- okrytonasiennych, wykazywać stopniowa redukcję gametofitu
👉 opisywać sposób powstawania gametofitów roślin nasiennych
👉 rozróżniać nasion bezbielmowych, bielmowych, obiektowych
👉 planować i przeprowadzać obserwacje różnych typów kiełkowania nasion, termonastii
👉 określać roli giberelin, cytokinie, kwasu abscysynowego w procesach wzrostu i rozwoju roślin
👉 wykazywać związek zakwitania okrytonasiennych z fotoperiodem i temperaturą
🔹zniknęły pierwouste i wtórouste, bezżuchwowce i żuchwowe 🤪
🔹wykreślono wrotki i wije
🔹treści dotyczące anatomii i fizjologii człowieka wkomponowane są w dział dotyczący funkcjonowania zwierząt
🔹z mechanizmów warunkujących homeostazę wykreślono rytmy dobowe i sezonowe
🔹usunięto uwarunkowania genetyczne z przyczyn otyłości
🔹wykreślono znaczenie profilaktyki niektórych chorób i niektóre badania diagnostyczne i profilaktyczne np. wątrobowe, badania krwi i kalu, USG serca, badania Holtera, angiokardiografia, Spośród chorób : chorobę Crohna zespoły złego wchłaniania, schizofrenię,
🔹 porównanie budowy narządów nie wymaga określania tendencji ewolucyjnych
🔹 krzepnięcie krwi – tylko znaczenie, bez wyjaśniania procesu
🔹 nie ma CYKLU MOCZNIKOWEGO!
🔹 wykreślono chemiczne zróżnicowanie cząstek sygnałowych
🔹 skutki niedoczynności i nadczynności – tylko tarczyca
🔹 nie ma analizy budowy układu nerwowego kręgowców i konieczności wykazywania związku między jego rozwojem a złożonością budowy zwierzęcia
🔹 znika znaczenie skurczu tężcowego w funkcjonowaniu układu ruchu
🔹 znikają rodzaje kości ze względu na kształt
🔹nie trzeba już rozróżniać jajorodności , żyworodności , jajożyworodności
🔹 nie trzeba wykazywać związku ilości żółtka w jaju z typem rozwoju
🔹 nie trzeba wykazywać roli hormonów w przeobrażeniu owadów
🔹analiza gametogenezy i cyklu menstruacyjnego – na podstawie schematu
🦠 nie musicie nic wiedzieć o wiroidach i prionach 😀
🦠 nie trzeba znać dróg rozprzestrzeniania i zasad profilaktyki niektórych chorób np. Heinego-Medina i chorób wirusowych roślin i zwierząt
🧬 wykreślono porównanie genów u komórki prokariotycznej i eukariotycznej
🧬 wykreślono ekspresję genów u prokariontów
🧬 nie musicie znać znaczenia badań Mendla
🧬 nie musicie wykazywać na podstawie wyników różnych badań znaczenia jądra komórkowego i DNA w przekazywaniu informacji genetycznej
🧬 zapomnijcie o zmienności środowiskowej 😎 i wpływie czynników środowiska na plastyczność fenotypów
🧬 wykreślono kilka chorób, których podłoże genetyczne trzeba określić na podstawie kariotypu wykreślono
🧬🦕 Możecie zapomnieć również o zastosowaniu biotechnologii molekularnej w badaniach ewolucyjnych i systematyce 🤪
Wykreślone zostały również następujące wymagania:
Uczeń:
🦕 przedstawia historię myśli ewolucyjnej
🦕 wyjaśnia, dlaczego mimo działania doboru naturalnego w populacji ludzkiej utrzymuje się allele warunkujące choroby genetyczne
🦕 porządkuje hipotezy wyjaśniające najważniejsze etapy biogenezy
🦕 porządkuje chronologicznie wydarzenia z historii życia na ziemi; wykazuje, że zmiany warunków środowiska miały wpływ na przebieg ewolucji
🦕 analizuje różnorodne źródła informacji dotyczące ewolucji człowieka i przedstawia tendencję zmian ewolucyjnych
🌍 planuje i przeprowadza doświadczenie mające na celu zbadanie zakresu tolerancji ekologicznej w odniesieniu do wybranego czynnika środowiska
🌍 przewiduje zmiany liczebności populacji, dysponując danymi o jej liczebności, rozrodczości, śmiertelności i migracjach osobników
🌍 opisuje modele wzrostu liczebności populacji
🌍 planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące oddziaływania antagonistyczne między osobnikami wybranych gatunków
🌍 rozróżnia sukcesję pierwotną i wtórną,
🪸 przedstawia wpływ zlodowaceń na rozmieszczenia gatunków, podaje przykłady gatunków reliktowych jako dowód ewolucji świata żywego
🪸 uzasadnia konieczność zachowania tradycyjnych odmian roślin i tradycyjnych ras zwierząt dla zachowania różnorodności genetycznej
Wszystkie zmiany można prześledzić w zamieszczonym poniżej flipbooku. Zostały naniesione na tekst dotychczas – do 30 sierpnia 2024 r. – obowiązującego rozporządzenia ministra edukacji.
Uwaga! Dla wygody czytania i przejrzystości tekstu nie uwzględniłam zmian w numeracji punktów i podpunktów rozporządzenia.
Pozdrawiam
Beata Dąbrowska Facetka od biologii
Plik w formacie pdf można pobrać ze sklepu – cena 12 zł.
